Vrijheidsbeperkende interventies

Wat zijn vrijheidsbeperkende interventies?

Een vrijheidsbeperkende interventie is een maatregel die beperkende gevolgen heeft voor de individuele bewegingsvrijheid van de patiënt. Voorbeelden van vrijheidsbeperkende interventies zijn het gebruiken van:

• bedhekken omhoog;
• een extra laag bed met valmat;
• een bewegingsmelder;
• een tentbed;
• pols- of enkelbanden.

Wanneer worden vrijheidsbeperkende interventies gebruikt?

Alleen wanneer er gevaar is voor uw naaste of de omgeving mogen we overwegen om vrijheidsbeperkende interventies in te zetten. Voorbeelden van situaties die een gevaar kunnen vormen:

• dwalen door het ziekenhuis;
• uit bed klimmen en/of vallen;
• een infuuslijn, sonde, drain of katheter verwijderen;
• agressief gedrag gericht op zichzelf of anderen.

Zorgvuldige procedure

De behandelend arts neemt het besluit om een vrijheidsbeperkende interventie te gebruiken heel zorgvuldig. Dit gebeurt altijd in nauw overleg met de verpleegkundige. Als de arts vrijheidsbeperkende interventies overweegt, bespreken we dit met de patiënt en u als naaste. Als de patiënt zelf niet over zijn of haar situatie kan beslissen, vragen we toestemming aan de wettelijk vertegenwoordiger. De verpleegkundige en de behandelend arts bespreken dagelijks de toepassing van de vrijheidsbeperkende interventie en beoordelen of deze maatregel nog nodig is.

Wat gebeurt er in een noodsituatie?

Is er sprake van een noodsituatie? Dat wil zeggen dat de kans op gevaar en letsel hoog is, dat acuut ingrijpen noodzakelijk is en alternatieven ontbreken? Dan handelt de verpleegkundige direct in samenspraak met de behandelend arts. Dit betekent dat de vrijheidsbeperkende interventie direct wordt toegepast. De inzet van de vrijheidsbeperkende interventie wordt op een later moment alsnog met de patiënt en u als naaste besproken.

Wat zijn alternatieve maatregelen?

Vrijheidsbeperkende interventies zijn altijd de laatste keuze in een behandeling bij onrust of ernstige verwardheid tijdens het verblijf in het ziekenhuis. Eerst worden minder ingrijpende maatregelen gebruikt om verwardheid en onrust te verminderen.

De verpleegkundige kan bijvoorbeeld:

• ervoor zorgen dat de patiënt zich bewust is van de tijd door een klok met tijd, datum en dag neer te hangen;
• de patiënt regelmatig vertellen dat hij/zij in het ziekenhuis is en wat er aan de hand is;
• zorgen voor een veilige omgeving. Denk daarbij aan zorgen voor een goede (nacht)verlichting, bevorderen van slaap- waakritme of zorgen dat benodigdheden van de patiënt binnen handbereik liggen.

Wat kunt u als naaste doen?

Als naaste kunt u ook een belangrijk rol hebben om de onrust en verwardheid bij de patiënt te verminderen, zoals:

• Zorg voor aanwezigheid van vertrouwde foto’s van thuis, zoals van familieleden, vrienden of huisdieren.
• Vertel regelmatig waar de patiënt zich bevindt en wat er aan de hand is.
• Neem het loophulpmiddel mee van thuis (bijvoorbeeld een rollator).
• Neem stevige schoenen met stroeve zolen mee die goed aansluiten voor de patiënt.
• Houd de omgeving overzichtelijk en laat geen obstakels staan.
• In overleg met de verpleging: het spreiden van het aantal bezoekers over de dag. Eén bezoeker tegelijk is beter dan meerdere.
• Buiten bezoektijden aanwezig zijn om onrust, verwardheid te verminderen (in overleg mag dit ook ‘s nachts). Vertrouwd bezoek buiten de bezoektijden helpt onrust en verwardheid te verminderen.

Pas als deze maatregelen niet werken (of in een noodsituatie), kan de behandelend arts besluiten om vrijheidsbeperkende interventies toe te passen. De arts of verpleegkundige kiest altijd voor de minst ingrijpende maatregel die effectief is.

Nazorg en vragen

Het inzetten van vrijheidsbeperkende interventies kan voor de patiënt en u als naaste(n) een ingrijpende emotionele gebeurtenis zijn. Het is belangrijk dat u goed op de hoogte bent van de redenen voor deze beslissing. Na beëindiging van de vrijheidsbeperkende interventies kunnen ook herinneringen hieraan overblijven. We adviseren u dit te bespreken met de verpleegkundige, behandelend arts of huisarts als u weer thuis bent.

Heeft u vragen? Stel deze gerust aan de verpleegkundige of behandelend arts.